SİBER ZORBALIK ve SİBER MAĞDURİYET KAVRAMLARININ, GÜNLÜK SOSYAL MEDYA KULLANIMI ve AKADEMİK BAŞARI İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ: ANADOLU MESLEK LİSESİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA
Examining the Relationship Between Cyber Bullying and Cyber Victimentation with Daily Social Media Use and Academic Success
Özet Görüntüleme: 501
/ 
PDF İndirme: 297
Anahtar Kelimeler:
Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet, Sosyal Medya Kullanımı, Akademik BaşarıÖzet
Özet
Çalışmanın amacı, siber zorbalık ve mağduriyetin en çok görüldüğü lise çağındaki öğrencilerin günlük sosyal medya kullanım süreleri ile akademik başarılarının bu kavramlar üzerine bir etkisinin olup olmadığını incelemektir. Çalışmada 5 farklı ildeki Anadolu Meslek Lisesinde okuyan 111 öğrenciden toplanan anket sonuçları değerlendirilmiş ve değişkenler arasında anlamlı düzeyde ilişkiler aranmıştır. Adaylara, sosyal medya ve bilgisayar oyunları ile günlük meşguliyetleri, akademik başarı durumları ve bazı demografik özellikleri sorulmuştur. Ayrıca Korkmaz (2016) tarafından geliştirilen siber zorbalık ve mağduriyet ölçekleri sosyal medya kavramına göre bir miktar düzenleme yapılarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programının 17.0 versiyonu kullanılarak analiz edilmiştir. Geçerli anket formlarının değerlendirilmesi neticesinde öğrencilerin cinsiyet dağılımlarının 96 erkek ve 15 kızdan oluştuğu anlaşılmıştır. Verilerin tamamı bu okullarda okuyan aktif öğrencilerden toplanmıştır. Araştırma sonucunda siber mağduriyet ile siber zorbalık arasında yüksek düzeyli bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca Sosyal medyada uzun süre vakit geçirenlerin daha fazla siber zorbalığa uğradığı saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen tarama verisi ile günümüz gençlerinin sanal ortamlarda ve oyunlarda günlük ne kadar vakit geçirdiği hakkında da fikir verebilmektedir. Siber zorbalığın ve mağduriyetin önlenmesinde sadece yasaların yeterli olmadığı, lise düzeyindeki gençlerin özellikle sosyal medya okuryazarlığı konusunda eğitilmesi, günlük kullanım sürelerinin gözden geçirilmesi ve karşılaşılan sıkıntılarda ailesine haber vermesi gerektiği düşünülmektedir.
Referanslar
Akça Sümengen A, Akyüz A. Lise öğrencilerinin siber zorbalığa maruz kalma durumlarını etkileyen faktörler. HEAD 2020;17(3):214-21.
Aksaray, S. (2011). Siber Zorbalık, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 2, 2011, Sayfa 405-432 407
Anderson, K. L. (2012). „New kid on the block‟‟. Yüksek lisans Tezi, California:California State University.
Arıcak, O. T. (2011). “Siber Zorbalık: Gençlerimizi Bekleyen Yeni Tehlike”, Kariyer Penceresi, 2 (6), s. 10-12.
Arıcak, O., Kınay, H., ve Tanrıkulu, T. (2012). Siber zorbalık ölçeği'nin ilk psikometrik bulguları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 101-114.
Arıcak, T. (2009) Üniversite öğrencilerindeki siber zorbalık davranışlarının bir yordayıcısı olarak psikiyatrik belirtiler. Eğitim Araştırmaları ( EJER) (Kış) Sayı: 34
Arıcak, T. O., Tanrıkulu, T., Kınay, H. (2012). “Siber Mağduriyet Ölçeğinin İlk Psikometrik Bulguları”, Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, s.1-6.
Beran, T., ve Li, Q . (2005) Cyber-harrasment : A new method for a behavior . Journal of Educational Comoputing Research 32(3) 137-153
Bilgiz, S., & Peker, A. (2020). Ergenlerde kişisel ve çevresel faktörlerin siber zorbalık davranışını yordaması. Cumhuriyet International Journal of Education, 9(2), 430-447.
Campbell, M. A. (2005). Cyber bullying: An old problem in a new guise? Australian Journal of Guidance and Counseling, 15, 68-76.
Cizmeci Ümit, E. (2020). "Televizyon dizilerinin ve saldırganlık eğiliminin siber zorbalık davranışı ile ilişkisi üzerine", Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bililmler Enstitüsü Dergisi, sayı 39, Denizli, s. 89-104.
Crosslin, Katie; Golman, Mandy (2014). “Maybe You Don’t Want to Face It” College Students’ Perspectives on Cyberbullying”. Computers in Human Behavior, 41, 14-20.
Dehue, F.,Bolman,C.,ve Völlink T. (2008) Cyberbullying : Youngsters‟ experiences and parental perception .Cyberpsychology and Behavior .11 (2),217-223
Dursun, S., Gökçe, A., Ayteç, S. (2020). Siber Zorbalık: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, International Journal of Social Inquiry, Volume 13 Sayı / Issue 2 2020 ss./pp. 465-485
Erdur-Baker, Ö., Kavşut, F. (2007). Akran Zorbalığının Yeni Yüzü: Siber Zorbalık, Cyber Bullying: A New Face of Peer Bullying, Eurasian Journal of Educational Research, 27, pp, 31-42 / 2007
Fanti, K.A., Demetriou, A.G. ve Hawa, V. V. (2012). A longitudinal study of cyberbullying: Examining risk and protective factors. European Journal of Developmental Psychology, 9 (2), 168-181.
Field, Tiffany (2018). “Cyberbullying: A Narrative Review". Journal of Addiction Therapy and Research, 2, 10-27.
Gerbner, G., Gross, L., Morgan, M., Signorielli, N. (1986). Living With Television: The Dynamics of the Cultivation Process. Perspectives on Media Effects içinde, s. 17-40, Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Hinduja, S. ve Patchin,J.W, (2009) Bullying Beyond the Schoolyard: Preventing and responding to cyberbullying.Thousand Oaks , California
Hodges, E.V .E.,ve Perry, D.G. (1996 ) Victims of peer abuse : An overview. Journal of Emotional and Behavioral Problems , 5, 23-28
Horzum, M.B. ve Ayas, T. (2013). Rehber öğretmenlerin sanal zorbalık fakındalık düzeyinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi [Hacettepe University Journal of Education], 28(3), 195-205.
Juvonen, J., ve Gross ,E.,F. (2008) Extending the school grounds ? Bullying experiences in cyberspace .Journal of School Health 78 (9) 496-505
Keith, Susan-Martin, Michelle E. (2005). Cyber-Bullying: Creating a Culture of Respect in a Cyber World, Reclaiming Children and Youth. 15 (4), pp.224–228.
Kestel, M., Akbıyık, C. (2016). Siber Zorbalığın Öğrencilerin Akademik, Sosyal ve Duygusal Durumları Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2016; 12(3): 844-859
Korkmaz, A. (2016). Siber Zorbalık Davranışları Sergileme ve Siber Zorbalığa Maruz Kalma Durumlarının Karşılaştırılması, TRT Akademi, Sayı 2 / Temmuz 2016
Korkmaz, A., (2016). Siber Zorbalık: Fizikselden Sanala Yeni Şiddet, ekurgu Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslar arası Hakemli Dergisi, Haziran 2016, Sayı:2
Kowalski, R. M. ve Limber, S. P. (2007). “Electronic bullying among middle school students”, Journal of Adolescent Health, 41(Supply), s. 22-30.
Li, Q. (2007) New bottle old wine :A research of cyberbullying in schools .Compu- ters in Human Behavior 23, 1777-1791
Manap, A. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri ve siber zorbalık: Samsun ili örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
Mason, K.L.(2008) Cyberbullying: A preliminary assesment for school personnel. Pychology in the Schools Vol 45 (4) ,323 -348
Mishna, F.,Saini,M., Solomon,S. (2009) Ongoing and online : Children and youth‟s perceptions of cyberbullying .Children and Youth Services Review 31,1222-1228
Mitchell, K.J., Ybarra , M, ve Finkelhor ,D. (2007) The relative importance of on- line victimization in understanding depression ,delinquency and substan- ce use. Child Maltreatment 12 (4),314 -324 .
Olweus , D. (1994 9 Bullying at school . Basic facts and effects of a school based intervention program. Journal of Child Psychology and Psychiatyi , 35,1171 -1190 .
Özdemir, M., & Akar, F. (2011). Lise öğrencilerinin siber-zorbalığa ilişkin görüşlerinin bazı değişkenler bakımından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, [Educational Administration: Theory and Practice], 17(4), 605-626.
Özer, Ö. (2010). Medyanın ideolojik şiddeti. Medyada şiddet kültürü: Bu öyküde sen anlatılıyorsun içinde (ss. 523- 546). İstanbul: Literatürk Yayınları.
Özer, Ö. (2017). Medyada şiddet kullanımı: şiddet ekonomisi, medyanın ideolojik şiddeti ve yetiştirme kuramı açısından bir değerlendirme, Marmara İletişim Dergisi, 27, 1-19.
Patchin, j. W., ve Hinduja ,S. (2006) Bullies move beyond the schoolyard : A pre- liminary look at cyberbullying. Youth Violence and Juvenile Justice , 4 (2) ,148-169
Smith , P.K.,Madhavi ,J., Carvalho ,M., Fisher ,S., Russel,S., ve Tippett ,N.(2008). Cyberbullying: Its nature and impact in secondary school pupils. Journal of Child Psychiatry, 49(4), 376-385
Smith, P. K., Y. Morita, J. Junger-Tas, D. Olweus, R. Catalano&P. Slee (1999). The Nature of Scholl Bullying: A Cross National Perspective, London and New York: Routledge.
Şahin, M.C. (2010). Eğitim fakültesi öğrencilerinin yeni binyılın öğrencileri (aecd-new millenium learners) ölçütlerine göre değerlendirilmesi. Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Tamer, N., Artıran, V. (2014). Ergenlerin Teknolojik Zorbalık Algıları, Online Journal Of Technology Addiction & Cyberbullying, 2014, 1 (2) , 1-20
Thomas, S.P. (2006) From the editör : The Phenomenen of cyberbullying. Issues in Mental Health Nursing 27,1015-1016 .
Tokunaga, R.S. (2010) Following you home from school :A critical review and synthesis of research on cyberbullying victimization.Computers in Human Behavior
Topçu ,Ç., Erdur-Baker ,Ö.,ve Çapa- Aydın ,Y. (2008) . Examination of Cyber - bullying experiences among Turkish students from different school types .Cyberpsychology and Behavior .11 (6) 643-648
Toraman, L., & Usta, E. (2018). Ortaokul öğrencilerinin dijital yerli ve siber zorba olma durumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(2), 57-77.
Vandebosch, H., ve Clemput, K.V. (2008) Defining cyberbullying: A Qualitative research into the perceptions of youngsters .Cyberpsychology and Behavior .Volume 11 (4) , 499-503
Williams ,K.R., ve Guerra ,N .G. (2007) Prevelance and predictors of internet bull- ying . Journal of Adolescent Health 41,14-21
Yaman, E., Eroğlu Y., Peker, A. (2011). Okul zorbalığı ve siber zorbalık. İstanbul: Kaktüs Yayınları,
Ybarra ,M. L., Diener – West ,M ., Leaf, P.J. (2007) . Examining the overlap in internet harrasment and school bullying : İmplications for school intervention . Journal of Adolescent Health 41 ,42- 50
Yılmaz, Zeki (2016). “Okullarda Zorbalık”, Kayseri Star Haber gazetesi, s. 3, 16.06.2016.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2022 SCIENTIFIC AND ACADEMIC RESEARCH
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
