Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Sağlık Kontrol Odağı Arasındaki İlişki
The Relationship between Nurses' Healthy Lifestyle Behaviors and Health Locus of Control
Özet Görüntüleme: 304
/ 
PDF İndirme: 179
Anahtar Kelimeler:
Hemşire, Hemşirelik, Sağlıkta denetim odağı, Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarıÖzet
Bu çalışma hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık kontrol odağı arasındaki ilişkiyi belirlemek amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı türde gerçekleştirilen bu çalışmanın evrenini iki devlet hastanesinin dahiliye ve cerrahi bölümlerinde görev yapan hemşireler (520 hemşire) oluşturmuştur. Veriler, kişisel bilgi formu, Sağlık Kontrol Odağı A Formu ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği –II ile toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, bağımsız gruplarda t-testi, tek yönlü ANOVA ve Pearson korelasyon analizleri kullanılmıştır. Hemşirelerin yaş ortalaması 36.02 ± 8.77 yıldır. Hemşirelerin %81,5'i kadın, %58,9'u lisans ve lisansüstü mezunu, %52,4'ü dâhiliye kliniklerinde ve %87,1'i klinik hemşiresiydi. Hemşirelerin yarısından fazlası (%51,6) sağlığı orta derecede önemsediğini belirtirken, çoğunluğu sigara (%71,8) ve alkol (%88,7) kullanmadığını, kronik hastalığı olmadığını (%80,9) belirtmiştir. Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği toplam puan ortalaması 131,77 ± 18,28 ve Sağlık Kontrol Odağı Ölçeği toplam puan ortalaması 69,08 ± 11,27olarak belirlenmiştir. Her iki ölçek puan ortalamaları arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ilişkili olduğu belirlenmiştir (r = ,622; p < ,001). Ayrıca hemşirelerin sağlığını önemseme durumu ile her iki ölçek alt boyut puan ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Sağlık düzeyini iyi olarak değerlendiren hemşirelerin kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğu, beslenme, kişilerarası destek, stres yönetimi ve iç kontrol puan ortalamalarının anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu saptanmıştır. Hemşirelerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği ile Sağlık Kontrol Odağı Ölçeği puan ortalaması arasında pozitif yönde istatistiksel olarak anlamlı düzeyde ilişki gösterilmiştir. Kendi sağlık durumunu iyi olarak algılayan hemşirelerin kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğunu yerine getirme, beslenme davranışı, kişilerarası destek düzeyi, stres yönetimi ve iç kontrol düzeyinin daha yüksek olduğu görülmüştür.
Referanslar
Araz, A., Harlak, H., ve Mese, G. (2007). Health behaviors and alternative medicine use. TAF Prev Med Bull, 6(2):112-122.
Aşılar, R. H., Yıldırım, A., Karakurt, P., ve Çelebi, F. (2020). Healthy lifestyle behaviors and affecting factors in university staff. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 14(1), 72-81.
Bahar, Z., Beser, A., Gordes, N., Ersin, F., ve Kissal, A. (2008). Healthy life style behavior scale II: A reliability and validity study. Journal of Cumhuriyet University School of Nursing, 12(1):1-12.
Beşer, A., Bahar, Z., ve Buyukkaya, D. (2007). Health promoting behaviors and factors related to lifestyle among Turkish workers and occupational health nurses’ responsibilities in their health promoting activities. Industrial Health, 45:151-159.
Chui, W. H. (2002). The health-promoting lifestyles of undergraduate nurses in Hong Kong. J Prof Nurs, 18: 101-111.
Ezer, S. ve Üstün, B. (2022). Sağlık Çalışanlarının Profesyonel Yaşam Kalitesi ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının İncelenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 38 (1) , 29-42
Girandi, T., DeVanna, M., Malagoli, M., Tuveri, G., Sutto, K., Schillan, G., ve Grassi, L. (2007). Mental adaptation to cancer: Depression and blood platelet monoamine oxidase activity in breast cancer patients. Anticancer Research, 27:1715-1720.
Hensel, D. (2011). Relationships among nurses’ professional self-concept, health, and lifestyles. Western Journal of Nursing Research, 33(1):45-62.
Holtrop, J.S., ve Arnold, A. K. (2008). Nurses as practice change facilitators for healthy behaviors. Nurs Care Qual, 23(2):123–131.
Loef, M., ve Walach, H. (2012). The combined effects of healthy lifestyle behaviors on all cause mortality: A systematic review and meta-analysis. Preventive Medicine, 55:163–170. doi: 10.1016/j.ypmed.2012.06.017
McElligott, D., Siemers, S., Thomas, L., ve Kohn, N. (2009). Health promotion in nurses: Is there a healthy nurse in the house? Applied Nursing Research, 22:211–215.
Özbaşaran, F., Cetinkaya, A., ve Gungor, N. (2004). Health behaviors of students in school of health in Celal Bayar University. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences, 7(3):43-55.
Özkan, S., ve Yilmaz, E. (2008). Healthy lifestyle behaviors of nurses working at the hospital. Journal of Health Services Firat, 3(7):89-105.
Öztek, Z., Eren, N., Üner, S., Güler Ç., ve Akin,L. (2021) Sağlık hizmetleri ve sağlık yönetimi. Halk Sağlığı Temel Bilgiler. 2. Baskı. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Potter, P.A., ve Perry, A.G. (2005). Fundamentals of nursing (6th Edn). Mosby St. Louis.
Rydlewska, A., Krzysztofik, J., Libergal, J., Rybak, A., Banasiak, W., Ponikowski, P., & Jankowska, E. A. 2013. Health locus of control and the sense of self-efficacy in patients with systolic heart failure: a pilot study. Patient Prefer Adherence, 7:337-43.
Sisk, R.J. (2000). Caregiver burden and health promotion. Internetional Journal of Nursing Studies, 37:37-43.
Tabak, R., ve Akkose, K. (2006). Health Locus of control perception of adolescents, and its effects on their health behaviours. TAF Prev Med Bull, 5(2):118-130. Retrieved from: http://www.scopemed.org/fulltextpdf.php?mno=98
Ulamış, B., ve Özmen, D. (2014). Bir kamu hastanesinde çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sağlık kontrol odağı arasındaki ilişki. Tepecik Eğit Hast Derg, 24(2):119-125.
Vannatta, K., ve Gerhardt, C.A. (2003). Pediatric oncology: Psychosocial outcomes for children (3rd Edn). In M.C. Roberts (Ed.), Handbook of Pediatric Psychology. New York: Guilford Press. pp. 342- 357.
Wilkinson, N., Ang, R.P., ve Goh, D.H. (2008). Online video game therapy for mental health concerns: A review. International Journal of Social Psychiatry, 54(4):370-382.
World Health Organization (WHO). (1986). Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesine Yönelik Ottawa Sözleşmesi, Cenevre.
Yalçınkaya, V., Ozer, F.G., ve Karamanoglu, A.Y. (2007). Evaluation of healthy lifestyle behaviors in health care workers. TAF Prev Med Bull, 6(6):409-420.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 SCIENTIFIC AND ACADEMIC RESEARCH
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
